Старадаўняя сталіца Вялікага княства Літоўскага, Жамойцкага і Рускага — Вільня — назаўжды ўнесена у аналы славянскай медыевістыкі як горад, што некалькі стагоддзяў быў цэнтрам бліскучай культурнай творчасці, напружаных духоўных пошукаў і актыўнага сацыяльна-палітычнага жыцця....
0. Да любога выказвання ніжэй можна і нават трэба дадаваць “мне здаецца”. Ніводнае з іх не прэтэндуе на статус апошняй і першай праўды, а ўсе яны разам прапануюць толькі мысленчую мадэль, з дапамогай якой...
Прыехаўшы ў студзені 1939 года ў Падкарпацкую Русь назіраць за надыходзячым крахам чэха-славацкай дзяржавы і палітычнымі працэсамі на тэрыторыі яе “аўтаномнай зямлі” – Карпацкай Украіны, наступным абвяшчэннем тут аднайменнай дзяржавы ў сакавіку 1939...
Notre voyage à nous est entièrement imaginaire. Voilà sa force. Louis-Ferdinand Céline. “Voyage au bout de la nuit”. Гэты тэкст спрабуе выявіць умовы магчымасці беларуска-ўкраінскага культурнага дыялогу, аднавіць для беларускага вока загадку Ўкраіны. Такая...
(Выступ, падрыхтаваны для слухачоў Зімовай школы Штудыяў Всходніх Варшаўскага Ўніверсітэта.) Вітаю сардэчна. Дзякуй за прадстаўленне. Для мяне знаходзіцца тут адначасова і прыемнасць і выклік. Прыемнасць, таму што побач мае ўлюбёныя кнігарні на Кракаўскім прадмесці,...
Дэмакратыя можа быць знішчаная рукамі саміх абаронцаў дэмакратыі. Прынамсі да такой думкі можна прыйсці, калі аналізуеш тыя зрухі, што адбываюцца ў палітычным полі еўрапейскіх дзяржаў адносна барацьбы з пандэміяй ковід-19 і мігранцкім крызісам. Еўрапейская...
Перш чым пазнаёміцца, што з гледзішча Адвайта Веданты ўяўляе зь сябе гэты сьвет, працытую невялікі пасаж, які належыць вядомаму амэрыканскаму астрафізыку і папулярызатару навукі Карлу Сагану: “Індуізм – адзіная з усіх усясьветных рэлігій, якая...
Рамантызм: вытлумачэнні эпохі У 1923 годзе Артур Лаўджой, амерыканскі філосаф і гісторык ідэяў, выступіў з дакладам на штогадовай сустрэчы Асацыяцыі Сучасных Моваў Амерыкі. Даклад называўся “Аб разрозніванні рамантызмаў” (‘On the Discrimination of Romanticisms’). Ён...
Тое, што мы маглі б назваць асноўным схематызмам беларускай інтэлектуальнай гісторыі паўстае напачатку XX стагоддзя і ўпершыню выяўляецца у сваіх асноўных момантах ў разгорнутым артыкуле Максіма Багдановіча “Белорусское возрожденіе”. Багдановіч не вынаходнік гэтай схемы:...
Відавочнай канстатацыяй для тых, хто назіраў за сацыяльнымі працэсамі ў Беларусі на пачатак 2020 г., было разуменне ахінутасці гэтага сацыяльнага ценям “маўклівай большасці”. Менавіта той, пра якую, як рэпрэзентацыю аморфнай чалавечай масы, пісаў у...
Мой главный тезис – и связанная с ним хвала Акудовичу – состоит в том, что его онтология не только открыла новые горизонты для понимание нашей, беларусской идентичности, или нашего (пост)национального сообщества, но и позволила беларусской философии переместиться в новую эпоху – после постмодерна и, следовательно, новых постгуманистических, неатропоцентричных и горизонтальных онтологий.
У 1838 годзе у Вільні, у друкарні С. Блюмовіча вышла з друку дзіўная кніга. Коштам аўтара, але без яго прозвішча. Назва Obraz myśli. na pamiątkę egzystencyi mojej, żonie i dzieciom мала што прасвятляла. Сама...
Калі ў беларусаў пытаешся, хто тут у вас ёсць філосафам, амаль гарантавана пачуеш у адказ – дык вось Акудовіч! – з абавязковым гарэзлівым дадаткам: “але Яго няма”.
У дзьвюхмоўных беларускіх слоўніках “розум” служыць перакладам адразу ўсіх органаў разуменьня, разрозьненьне якіх адбылося ў самых пачатках вялікіх філасафічных традыцыяў. Якое беларускае слова магло бы быць тым другім розумам? І якім розумам выявіцца ў такім разе той першы розум, калі зьявіцца другі?
На культуру нельга кінуць абсалютна збочаны, аб’ектыўны позірк, бо інтэндаванасьць гэткага позірку неўнікова стаецца ўгрунтаванай у інтэндаваным, г. зн. усё роўна ў культуры.
Беларусь як праект пачынаецца ў 19 стагодзьдзі. Пасьля падзелаў Рэчы Пасталітай паступова зьнікаюць яе грамадзкія і культурныя структуры, і ўтвараецца вялікае свабоднае рэчыва, адносна якога становіцца магчыма выказваць новыя намеры.